Wat verkoop je? Sokkel, zuil, pilaar
24 oktober 2019
Wat verkoop je? Sokkel, zuil, pilaar?
Toen ik enkele jaren geleden begon met het vervaardigen van zuilen, kwam ik er al snel achter dat iedereen zo zijn eigen benamingen ervoor heeft. Zo kwam het woord sokkel al snel om de hoek kijken, maar ook pilaar wordt nog al eens gebruikt. En in mijn werkveld kom ik eigenlijk nog meer benamingen tegen die gebruikt worden voor de zuilen zoals ik deze maak. Al deze benamingen maakte mij eigenlijk wel nieuwsgierig naar de herkomst van de woorden, en betekent het ook daadwerkelijk hetzelfde van oudsher?
Verschillende woorden, dezelfde betekenis?
Ik heb een zestal woorden gepakt die ik vrijwel allemaal wel eens gebruik om uit te leggen wat voor soort producten Luukzuilen nou maakt. Wat ik na wat onderzoek al snel kan concluderen is dat deze woorden allemaal onder de categorie ‘bouwkundige namen’ vallen.
Zuilen en sokkels zijn toch wel de twee meest gebruikte termen voor mij. En deze twee woorden vinden hun oorsprong al in de oudheid. Zuilen zijn officieel de dakdragers van de Grieken en Romeinen, de één mooier versierd dan de ander. En de sokkel droeg dan weer de zuil.
De zuilen en sokkels van Luukzuilen zien er echter wel iets anders uit dan vroeger en hebben daarnaast ook een iets andere functie gekregen, maar met hetzelfde doel: het dragen van objecten.
Betekenis per benaming:
Naast sokkel en zuil, zijn er nog meer benamingen te vinden welke ik hieronder allemaal kort zal toelichten. Van de zes benamingen die ik ga bespreken, vallen de eerste drie items (zuil, kolom en pilaar) eigenlijk allemaal onder dezelfde noemer, namelijk die van de versierde bovenste drager. De laatste drie objecten – sokkel, piëdestal en voetstuk – kunnen dan alle drie weer gezien worden als de drager van de zuil, kolom of pilaar. Hierbij heeft iedere benaming weer zijn eigen vormen welke het object kan aannemen.
- Zuil
Een zuil wordt veelal omschreven als een steunend, naar boven toe smaller wordend bouwelement met een ronde dwarsdoorsnede. Een zuil bestaat vrijwel altijd uit de volgende elementen: het begint met de basis (voet), dan volgt de schacht (middendeel) en bovenaan zit het kapiteel (kopstuk). Een ander kenmerk van een zuil van oudsher, is dat deze uit 1 stuk gemaakt is en hierbij vaak van steen.
- Kolom
Een kolom komt dan eigenlijk overeen met een zuil en wordt omschreven als een vrijstaand steunpunt. In tegenstelling tot de zuil kan een kolom echter ook van hout, steen, beton of metaal zijn. Daarnaast kan deze niet enkel rond, maar ook vierkant zijn, en wordt deze vaak uit meerdere delen gemaakt.
- Pilaar
Het woord pilaar bestaat al eeuwen lang en komt van het Latijnse pilare en pilarium (steunzuil, pilaar), waarbij in het klassieke Latijns pila (zuil) werd gebruikt.
Nummer 4,5 en 6 staan vanuit oudsher voor de onderste dragers.
- Sokkel
Sokkel is een voetstuk, voornamelijk voor beelden. Ook wel zuilvoet, een vierkant stuk, en eigenlijk breder dan dat deze hoog is, dat als basis voor verscheidene voorwerpen dient.
- Piëdestal
Piëdestal wordt omschreven als een object welke vaak massieve elementen draagt. Het is het onderste gedeelte, waarop de overige delen of losse objecten dan rusten en worden ondersteund door de piëdestal, waarbij het meerdere vormen aan kan nemen.
- Voetstuk
De benaming voetstuk valt af te leiden van de term ‘voeten’, welke natuurlijk ook als laatste, onderaan zitten. Een voetstuk is het basiselement waarop een object rust, welke vaak relatief klein is in verhouding met de grootte van het te dragen object.
Verschillen en overeenkomsten:
In de Romeinse tijd of in het heden, de benamingen zoals hierboven besproken hebben na al die jaren nog steeds dezelfde functie, namelijk een dragende functie. Echter is de officiële scheiding tussen bijvoorbeeld de zuil en sokkel wel meer verwaterd. In de wereld van de sokkels en zuilen die bij Luukzuilen worden aangeboden gebruik ik de benamingen dan ook regelmatig door elkaar. En al kunnen de vormen dan wel verschillen zoals aangegeven in de afbeelding, de functie blijft hetzelfde.
Conclusie:
Ondanks dat de vormen onderling dus historisch gezien van elkaar verschillen, de functie is eigenlijk hetzelfde gebleven. Mij waren de officiële betekenissen voorheen ook niet duidelijk, en ook de mogelijke vormen per benamingen waren nieuw voor mij. Weer een leerzame blog dit keer dus!
Kortom, u kunt alle benamingen door elkaar heen gebruiken. En bent u nou benieuwd naar onze versies van zuilen, sokkels, kolommen (of waren het nou pilaren?), dan kunt u voor het volledige overzicht naar het assortiment.